terug (Psychiatrische) psychotherapie
Psychiatrische zorg in de palliatieve fase - Antoni van Leeuwenhoek

Duur: 6 maanden
De afdeling psychiatrie in het AVL bestaat uit drie psychiaters en twee VS psychiatrie. Ons gezamenlijke doel is het optimaliseren van de zorg voor oncologische patiënten met psychiatrische co-morbiditeit. Dit geldt zowel voor psychopathologie die zich ontwikkelt tijdens of door de oncologische behandeling, als voor patiënten met een psychiatrische stoornis die behandeld worden voor kanker. Er wordt nauw samengewerkt met de oncologische behandelteams en met de andere psychosociale disciplines in het AVL die zijn ondergebracht in het Centrum Kwaliteit van Leven (CKVL), met name de Medische Psychologie en het Palliatieve Zorg Team. Patiënten worden in consult gezien tijdens klinische opnames, of worden behandeld op de polikliniek. Er worden twee stages aangeboden waarbij de nadruk respectievelijk meer ligt op de PCD of op de palliatieve zorg, maar de stage kan in overleg op maat worden ingericht, passend bij de ervaring en leerdoelen van de aios.
Hoe ga je leren?
-
Ruimte voor gezamenlijke consulten met de psychiaters en live supervisie, en ruimte om consulten te doen met andere specialisten (oa. pijnartsen, palliatief team)
-
Tijdens consulten in het ziekenhuis leer je samenwerken met oncologisch behandelaars die een consultvraag formuleren en met verpleegkundige teams
-
Vaak leidt dit tot een psychiatrische medebehandeling uitgaande van een door jou opgesteld integraal behandelplan met aandacht voor alle relevante psychiatrische en somatische factoren en bejegeningsadviezen, inclusief het betrekken van het systeem
-
Fasering tijdens de stage in steeds meer zelfstandig werken
-
Uitdagende leeromgeving met korte lijnen met de psychiaters
-
Veel gelegenheid voor contact met andere collega aios uit het ziekenhuis
-
Voldoende ruimte om de soms emotioneel belastende casuistiek (na) te bespreken
-
Wekelijks onderwijs over specifieke ziekenhuispsychiatrie en psychotherapie onderwerpen in de oncologische en palliatieve zorg setting
Wat ga je doen?
Tijdens de stage Psychiatrische zorg in de palliatieve fase, ligt de nadruk op verschillende aspecten van psychiatrische palliatieve zorg. Deze stage bestaat uit een combinatie van klinische en poliklinische consulten bij patiënten in de palliatieve fase. In overleg en afhankelijk van je leerdoelen kan de nadruk meer liggen op klinische of poliklinische patiëntenzorg. Je neemt deel aan het MDO van het palliatieve team en in overleg zijn er mogelijkheden om interprofessioneel te leren door consulten te doen samen met het palliatief team en de pijnartsen. Je kan samen met een van de psychiaters aansluiten bij het regionaal palliatief overleg en advies geven bij psychiatrische vragen vanuit het hospice. Je kunt ook onder supervisie één of meerdere kortdurende psychotherapieën te geven volgens het model van Managing Cancer and Living Meaningfully (CALM). CALM is een korte (3-6 sessies) ondersteunend-expressieve psychotherapie die zich richt op het omgaan met verschillende aspecten van een levensbedreigende ziekte. CALM is ontwikkeld in Canada en het AVL werkt sinds 2018 samen met het Princess Margaret Cancer Centre om deze therapie te implementeren en onderzoeken in de Nederlandse context. Alle psychiaters van de opleidingsgroep doen zelf CALM behandelingen. Patiënten worden ingebracht in een tweewekelijkse multidisciplinaire supervisie groep. Ook is het mogelijk om deel te nemen aan een wekelijkse online supervisiegroep door een Canadese psychiater.
Inhoud werkzaamheden
- Het aannemen en de triage van nieuwe consultaanvragen.
- Het verrichten van geïntegreerde diagnostiek en behandeling van somatisch-psychiatrische co-morbiditeit op de afdeling en de polikliniek. Probleemgebieden en ziektebeelden: delier, cognitieve stoornissen, stemmingsstoornissen, angststoornissen, stressstoornissen, suïcidaliteit, gedragsproblemen en persoonlijkheidsstoornissen, problemen in de coping bij ernstige somatische ziekte, middelen misbruik.
- In de diagnostiek wordt altijd stilgestaan bij de oorzaak die somatische problemen en/of medicatie spelen bij het ontstaan of onderhouden van psychiatrische klachten.
- Het geven van voorlichting, advisering en coaching aan het behandelteam, bijvoorbeeld als er samenwerkingsproblemen zijn, bij complexe patiënten of bij complexe beslissingen. Hierbij horen ook wilsbekwaamheidsbeoordelingen.
- Overleggen met specialisten van andere disciplines bij complexe diagnostiek om tot een geïntegreerd behandelplan te komen.
- Het onder supervisie geven van CALM psychotherapie
- Participatie in verschillende MDO’s (o.a. MDO psychosociale oncologie, MDO complexe patiënten, MDO Intensive Care, MDO palliatieve zorg), en andere patiëntenbesprekingen of onderwijs op de afdelingen.
EPA’s
De volgende EPA’s komen tijdens de stage volledig aan bod en kunnen op niveau 4 worden gebracht:
- Geïntegreerde psychiatrisch-somatische behandeling uitvoeren (3)
- Interprofessionele consultvoering en overdracht (9)
Tijdens de stage kan je ook het portfolio vullen op onderdelen van de volgende EPA’s:
- Psychiatrisch onderzoek uitvoeren en een behandelplan opstellen (1)
- Farmacotherapeutisch consult (4)
- Systeemgesprek voeren (5)
- Suicidaliteitsbeoordeling/context ouderen (7)
- Indiceren en uitvoeren van verplichte zorg (WGBO) (8)
In overleg met de hoofdopleider/opleider van de instroomopleiding kan eventueel ook een bekwaamverklaring op niveau 4 op een van de bovenstaande EPA’s afgegeven worden.
Meer over de afdeling
De stage ziekenhuispsychiatrie in het AVL is een stage die past in de levensfase context volwassenenpsychiatrie en ouderenpsychiatrie. Er wordt zowel standaard oncologische zorg geleverd, als hoog gespecialiseerde zorg voor zeldzame tumoren of patiënten die vanwege complexiteit naar de 3e lijn verwezen worden. Differentiatie ten opzichte van de algemene ziekenhuispsychiatrie ligt onder meer in de (somatische) complexiteit van de patiënten, de existentiële angst die kanker bij veel patiënten en soms ook bij behandelaren oproept en de rol die de psychiatrie speelt in complexe vragen rondom behandelbeslissingen, palliatieve zorg en het levenseinde. De werksetting is uniek omdat deze enerzijds hoog specialistisch is, maar er anderzijds een breed scala aan psychiatrische problematiek voorbij komt. Bovendien zien we stoornissen in verschillende mate van ernst en stadiering: patiënten die voor het eerst psychiatrisch decompenseren en snel herstellen, patiënten met een nooit herkende psychiatrische stoornis die voor het eerst manifest wordt, en patiënten met recidiverende of chronisch psychiatrische problemen. Ook wordt er regelmatig geconcludeerd dat er geen sprake is van een psychiatrische stoornis, maar dat de reactie passend is bij de fase van ziek zijn. Psychiatrische zorg in de palliatieve fase is een belangrijk deel van ons werk en het AVL is bij uitstek de plek om hier ervaring mee op te doen. De psychiaters en aios nemen deel aan het multidisciplinair overleg van het palliatieve zorg team en behandelen zelf patiënten in de palliatieve fase met medicamenteuze en psychotherapeutische behandelingen.
Contactinformatie
Froukje de Vries, opleider: f.d.vries@nki.nl
Anne Huisman, plaatsvervangend opleider: a.huisman@nki.nl
Telefonisch bereikbaar via secretariaat psychiatrie: 020-5129111 of per email: psychiatrie@nki.nl
